بندر انزلی که زمانی دروازه اروپا لقب داشت با حدود ۱۴۰ هزار نفر جمعیت و ۲۶ روستا دومین شهر پرجمعیت گیلان است. این شهرستان ۴۷ کیلومتر نوار ساحلی دارد و به صورت طولی و در کنار ساحل خزر واقع شده که از یک سو به دریا و از سمت دیگر به اکوسیستم ارزشمند تالاب بندرانزلی متصل است.
موزه میراث روستایی گیلان؛ پنجره‌ای به زندگی نیاکان
اولین بلدیه، شیلات، گمرک، هواشناسی، پل متحرک و ابنیه تاریخی بسیاری نخستین بار در این شهر ایجاد شد و برج ساعت، ساختمان دادگستری، ساختمان قندچیان، هتل گل سنگ، کلیسای مریم مقدس، کاخ میان پشته، محل ترنم موسیقی، مناره مسجد قائمیه و بسیاری از ابنیه تاریخی دیگر به قدمت و پیشینه این شهر اشاره دارد.
تالاب انزلی
تالاب بین المللی انزلی با مساحتی حدود ۲۰ هزار هکتار از شمال به انزلی، از جنوب به صومعه‌سرا، از شرق خمام، از جنوب شرقی به رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود است. این تالاب از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان گیلان و شهرستان بندرانزلی است که سالانه پذیرای گردشگران بیشماری است.
این تالاب از مهمترین و بزرگترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران ایران است و هر ساله پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می‌آیند.
از اواخر خرداد ماه هر سال لاله‌های تالابی این تالاب سر از آب بیرون آورده و بر روی آب شناور می‌شوند.
گل لاله تالابی یکی از ده‌ها زیبایی منحصر بفرد تالاب بین المللی انزلی محسوب می‌شود و گیاهی پایا دارای برگ‌های مدور و قلبی شکل بسیار بزرگ برآمده از آب است که گلبرگ‌هایی صورتی رنگ ضخیم و متعدد دارد.
همچنین این تالاب محل سکونت و تخم ریزی گونه‌های بسیاری از آبزیان است.
گونه‌های بسیار زیادی از پرندگان نادر بومی و مهاجر نیز این مکان را برای سکونت یا استراحت موقت خود انتخاب می‌کنند. هرساله گردشگران بسیاری در فصل تابستان این تالاب و زیبایی‌های منحصر به فرد آن را برای گردش انتخاب می‌کنند.
تالاب بین المللی انزلی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بندرانزلی نیز در گفت وگو با ایرنا اظهار کرد: تالاب انزلی با جاذبه خاص طبیعی پذیرای مسافران زیادی از اقصی نقاط مختلف کشور به این شهرستان است. وجود تالاب انزلی باعث شده گیاه لاله تالابی که از تقدس خاصی در تمدن ایران باستان برخوردار است نیز در این تالاب رشدکند.
اسماعیل ساحلی ادامه داد: وجود این گل ارزشمند زمینه ساز برپایی جشنواره لاله های تالابی شد که همه ساله به همت شهرداری در بندرانزلی اجرا می‌شود؛ این جشنواره به ثبت ملی رسیده است.
وی تاکید کرد: سال آینده با برنامه ریزی صحیح تورهای داخلی و خارجی را برای تماشای تالاب به این شهرستان وارد خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه زندگی در تالاب و شهر انزلی به هم وابسته است، گفت: آب این سرمایه آبادانی در انزلی نیز بسیار مورد توجه است از این رو نام خانوادگی اکثر بومیان انزلی با آب پیوندی عمیق دارد مانند قایقران، ساحلی، ماهیگیر، بحری و غیره.
بندر ۳۰۰ ساله انزلی
مجتمع بندری انزلی نیز با قدمتی ۳۰۰ ساله یکی از قدیمی‌ترین و مجهزترین بنادر ایران در حاشیه دریای خزر شناخته است که نقش مهمی در حمل و نقل دریایی با کشورهای حاشیه خزر و اروپایی ایفا می‌کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بندرانزلی مجتمع بندری انزلی را مهمترین بندر شمال کشور دانست و افزود: این بندر از دوران صفویه به بعد و بافت تاریخی داخل شهر نیز از اواسط دوران قاجار شکل گرفته است.
وی اضافه کرد: اهمیت یافتن کشتیرانی در دریای خزر در دوره صفویه تحولات بنیادینی برای کشور بدنبال داشت و عمکلرد شهرهای بندری مانند انزلی را دوچندان کرد. مراودات تجاری بسیار تعداد ساختمانهای این شهر را چند برابر کرد.
ساحلی با اشاره به توجه کشورهای انگلیس و روسیه از اوایل دوره صفویه، تصریح کرد: این مجتمع بندری به واسطه رابطه تجاری با کشورهای روسیه و بندرباکو تاثیر بسیاری بر شکل معماری، ابنیه و ساختمانهای این شهر گذاشت، بطوریکه اکثر ابنیه و بناهای تاریخی انزلی به شیوه معماری اروپای شرقی احداث شده است.
کاخ میان پشته یا کاخ موزه انزلی
کاخ موزه بندر انزلی یا کاخ میان پشته بین پل های انزلی و غازیان در محوطه وسیعی واقع شده، این کاخ موزه یکی دیگر از یادگاری های دوران قاجار است که در زمان پهلوی بازسازی شد.
کاخ موزه انزلی با چشم اندازی زیبا مشرف به دریا و درختان سرو سربه فلک کشیده جلوه خاصی از زیبایی را در معرض دید بیننده قرار می‌دهد.
پرواز کاکایی ها برفراز پل های انزلی و غازیان
بندرانزلی ۲ پل زیبای تاریخی در غازیان و انزلی دارد که چشم اندازی به دریا و تالاب دارند این پل ها که به ثبت میراث فرهنگی رسیده و نزدیک به ۱۰۰ سال قدمت دارند.
پل تاریخی غازیان از جمله پل‌های پیشرفته و متحرک جهان بوده و ازپل‌های تاریخی ایران به ثبت رسیده است که در سال ۱۳۱۷ به بهره برداری رسیده بود.
تماشای دریا و تالاب، پرواز مرغان دریایی، عبور قایق های تفریحی رنگارنگ، کشتی های کوچک و بزرگ در حال تخلیه و بارگیری در باراندازهای بندر، نیزارهای تالاب و کومه های ساخته شده در کنار تالاب و تمرین قایقرانان از جمله مناظری است که از روی این پل زیبا قابل مشاهده است.
مناره یا برج ساعت
برج ساعت بندرانزلی نیز از بناهای دوره قاجاریه در خیابان سپه انزلی واقع شده است این برج در گذشته به عنوان برج دیده‌بانی اسلحه‌خانه و تاسیسات نظامی و همچنین به عنوان فانوس دریایی مورد استفاده قرار گرفته است. نهاده شد.
این برج در عصر قاجاریه و خصوصا در دوره جنگ های ایران و روس برای برج دیده‌بانی ساخته شد و در سال ۱۳۰۸ به دستور رضا خان مهندسان آلمانی برج را با سیمان و آجر تجدید بنا کردند و ساعتی بالای آن نصب کردند که از آن پس برج ساعت نام گرفت و سال ۱۳۰۷ شمسی پس از مرمت ساعتی چهارسو برفراز آن نصب شد.
مقصد ۴۰ درصد از مسافران گیلان، انزلی است
بندرانزلی با ۲۵ هتل، ۲۹ هتل آپارتمان، ۶ مهمانپذیر، ۳۱ مجتمع گردشگری، ۱۰۰ خانه ممسافر مجاز، هشت رستوران و سفره خانه سنتی، سه مجتمع بین راهی و بیش از هزار خانه مسافر غیر مجاز دارد و فروردین امسال میزبان ۲ میلیون گردشگر داخلی و خارجی بود و نوروز پارسال روزانه ۵۰ هزار تردد در محور رشت انزلی به ثبت رسیده است.
رئیس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بندرانزلی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: درحال حاضر بندر انزلی ۲۵ بنای ثبتی دارد که ۱۳ بنای دیگر آن واجد ارزش ثبت است مقصد ۴۰ درصد از مسافرانی است که به گیلان سفر می‌کنند.
ساحلی اضافه کرد: در نوروز ۱۴۰۳ انزلی با چهار شناور دریایی و قایق های سواری پذیرای گردشگران دریایی از تالاب و دریا بود. بطوریکه ۱۷ هزار و ۴۵۹ تردد دریایی و ۹۴ هزار و ۵۰۰ نفر گردشگر دریایی به ثبت رسیده‌است.
منطقه ازاد انزلی، مجموعه کامل گردشگری
اگر از مناظر زیبا و طبیعت منحصر به فرد شهرستان بندرانزلی فاصله بگیریم سازمان منطقه آزاد انزلی در ۳۰ کیلومتری این شهر بعنوان یک مجموعه کامل گردشگری سالانه پذیرای میلیونها مسافر ایرانی و خارجی است.
مراکز خرید متعدد این منطقه از جاذبه توریستی استان گیلان محسوب می‌شود. علاوه بر این مراکز یکی از بزرگترین طرح‌های گردشگری اجرا شده در فاز تجارت و گردشگری منطقه آزاد انزلی مجموعه آکواریوم این منطقه است.
در این آکواریوم بیش از ۲ هزار قطعه آبزی خاص از پنج قاره جهان نگهداری می‌شود و آکواریوم‌های حوضچه‌ای استوانه‌ای و دیواری با طرح‌های متفاوت و همچنین بزرگترین تونل اکواریومی از مهمترین بخش‌های این مجموعه است.
مجموعه مارینا و مجموعه ورزش‌های ساحلی نیز یکی دیگر از مناطق گردشگری منطقه آزاد انزلی است که سالانه مسابقات ورزشی بسیاری را در این منطقه میزبانی می‌کند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در گفت‌وگویی اعلام کرد: منطقه آزاد انزلی از ابتدای سال جاری تاکنون میزبان حدود ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار گردشگر بود
مصطفی طاعتی مقدم اظهار کرد: برپایی برنامه‌های متنوع و جذاب فرهنگی-هنری، ورزشی که منجر به افزایش آمار گردشگری منطقه شده شهریورماه امسال را به یکی از به‌یادماندنی‌ترین فصل‌های گردشگری تبدیل کرد.
وی تصریح کرد: این منطقه در واپسین روزهای تعطیلات تابستانی با استقبال گسترده مسافرین مواجه شد و بر اساس آمار حوزه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری این سازمان، از اول تا بیستم شهریور ماه، میزبان افزون بر یک میلیون گردشگر بود.
منطقه ازاد انزلی نخستین مقصد گردشگری شمال کشور
بر این اساس از نخستین تا بیستمین روز شهریور ماه ۱۴۰۴، محدوده گردشگری منطقه آزاد انزلی شاهد ورود بیش از ۱۵۰ هزار خودرو بوده و طی همین مدت بالغ بر ۱۰ هزار نفر شب اقامت در مراکز اقامتی منطقه ثبت شده است.
روزهای پایانی شهریور فرصت مناسبی برای سفر به گیلان و بازدید از جاذبه‌های گردشگری این استان شمالی است، گیلان در دوره زمانی ۱۶ تا ۱۹ شهریور پذیرای ۲ میلیون گردشگر بود.
