«موسیقی کلاسیک ایرانی» چه سرگذشتی داشته است؟
«موسیقی کلاسیک ایرانی» چه سرگذشتی داشته است؟
پیام کاسپین | کتاب «موسیقی کلاسیک ایرانی» با تألیف آروین صداقت‌کیش با تعریفی از این موسیقی، بررسی سرگذشت آن و شناخت بیشتر عموم از این موسیقی شهری کشورمان منتشر شده است.

پرینت خبر
پیام کاسپین | کتاب «موسیقی کلاسیک ایرانی» با تألیف آروین صداقت‌کیش با تعریفی از این موسیقی، بررسی سرگذشت آن و شناخت بیشتر عموم از این موسیقی شهری کشورمان منتشر شده است.

کتاب «موسیقی کلاسیک ایرانی» دی ماه سال ۱۴۰۱ تالیف شده و اکنون پس از گذشت سه سال چاپ و منتشر شده است. این عنوان کتاب برای نخستین بار است که برای عموم علاقه‌مندان موسیقی ایران با نثری ساده و روان تالیف می‌شود تا سرانجام همگان بتوانند این نوع موسیقی شهری کشورمان را بهتر و بیشتر بشناسند.

موسیقی ردیف-دستگاهی ایران در یکصد سال گذشته با نام‌های مختلفی مثل اصیل، سنتی، دستگاهی و ملی خوانده شده است اما این نام‌ها فقط بخشی از ماهیتش را آشکار می‌ساخته است. حالا بعضی موسیقی‌شناسان این موسیقی را «موسیقی کلاسیک ایرانی» می‌نامند. از این رو آروین صداقت‌کیش نویسنده در ابتدای کتاب توضیح داده است که چرا فکر می‌کند این اصطلاح برای نامیدن موسیقیِ مورد نظر بهتر است.

کتاب موسیقی کلاسیک ایرانی در ۹ فصل تالیف شده است؛ در فصل اول مولف به مفهوم «سنتی، اصیل یا کلاسیک: موسیقی کلاسیک ایرانی یعنی چه؟» پرداخته است. بعد از این در فصل دوم توضیح داده است که «جایگاه اجرای موسیقی» کجاست و «موسیقی کلاسیک ایرانی کجا اجرا می‎‌شود؟». در فصل سوم «جایگاه موسیقی‌دان» موسیقی کلاسیک ایران را ترسیم می‌کند.

در فصل چهارم نویسنده رپرتوار موسیقی کلاسیک ایرانی را بررسی کرده است. او در این فصل توضیح می‌دهد «چه چیزی در موسیقی کلاسیک ایرانی اجرا می‌شود؟». این فصل همان طور که صداقت‌کیش در مقدمه اذعان می‌کند کمی از بخش‌های دیگر فنی‌تر است. زیرا به نظر مولف «ساده‌کردنِ بیش از حد یا حذفِ» مسائل این فصل «به فهمِ موسیقیِ کلاسیکِ ایرانی لطمه می‌زده است».

در فصل پنجم کتاب «ارتباط با دیگران» یعنی پیوندهای این موسیقی با «موسیقی مردمی (فولک)» و «موسیقی مردم‌پسند» بررسی شده است. مولف در فصل بعدی موضوع «آموزش» موسیقی کلاسیک ایرانی را مطرح می‌کند و شرح می‌دهد این موسیقی «چطور تعلیم داده می‎‌شود؟»

صداقت‌کیش مدرس دانشگاه و رهبر ارکستر در فصل هفتم در ذیل عنوان «تاریخ بسیار مختصر: موسیقی کلاسیک ایرانی چه سرگذشتی داشته است؟» گفتاری نسبتا طولانی‌تر از فصل‌های دیگر نوشته است. باتوجه به گستردگی تاریخ موسیقی مورد بررسی (حدود ۶۰۰۰ سال) و ضرورت پرداختن به آن طول این فصل توجیه‌پذیر است.

«زیبایی‌شناسی» موضوع فصل هشتم کتاب است. مولف که قبلا هم کارهایی از او در این زمینه خوانده‌ایم در این فصل بعضی مسائل فلسفی مربوط به موسیقی کلاسیک را به شکل ساده تشریح کرده است. فصل نهم، «حال و آینده»، پاسخ به پرسشی است که امروزه مدام پرسیده می‌شود: «چه خواهد شد؟» نگارنده در ضمیمه این کتاب نیز به آثار مرجع موسیقی کلاسیک ایرانی اشاره داشته و با استفاده از یک «کیو آر کد» امکانی را فراهم کرده است تا خوانندگان به بعضی فهرست‌های شنیداری منتخب او برسند و بتوانند مثال‌های صوتی مرتبط با کتاب را بشنوند.

علاوه بر اینها در پایان هر فصل فهرستی از مطالب تکمیلی برای آموختن بیشتر خوانندگان علاقه‌مند آورده شده است که می‌تواند برای خوانندگان علاقه‌مند و پیگیرتر جالب و سودمند باشد.

همچنین در بخشی از معرفی کتاب «موسیقی کلاسیک ایرانی» آمده است؛ «موسیقی کلاسیک ایرانی که قبلأ موسیقی اصیل یا موسیقی سنتی نیز نامیده شده است، هر روز در هر کوی و برزن تارهای جان را می‌نوازد و زندگی‌مان را با حضور خود رنگ‌آمیزی می‌کند و لذت می‌بخشد. اگر بخواهیم آگاهانه‌تر با این موسیقی مواجه شویم و لذت ما عمق بیشتری پیدا کند، باید با فرهنگ موسیقایی ایران آشناتر شویم.

این کتاب می‌خواهد چشم‌اندازهایی از این فرهنگ موسیقایی را به غیرمتخصصان بشناساند. هر یک از فصل‌های نُه‌گانه کتاب پاسخی است به یک پرسش کلی درباره معنای موسیقی کلاسیک ایرانی، ویژگی‌ها، محل اجرا، وضعیت اجتماعی و اقتصادی موسیقیدانان، آموزش أن، تاریخچه این موسیقی و… نویسنده با زبانی ساده وجوه گوناگون این موسیقی را شرح می‌دهد و کاری می‌کند تا پس از خواندن کتاب به چشم دیگری به موسیقی کلاسیک ایرانی بنگریم.»

کتاب «موسیقی کلاسیک ایرانی» نوشته آروین صداقت‌کیش به اهتمام نشر «بی‌گاه» در ۱۸۹ صفحه، تیراژ ۷۰۰ نسخه منتشر شده است.

آروین صداقت‌کیش متولد ۱۳۵۳ در تهران، مؤلف، پژوهشگر، منتقد موسیقی، نویسنده‌ مقالات متعدد به زبان فارسی و انگلیسی است. او عضو شورای نویسندگان یا مشاور علمی چندین نشریه‌ تخصصی و پژوهشی در زمینه‌ هنر و موسیقی از جمله فرهنگ و آهنگ، گفت و گوی هارمونیک، آیینه‌ خیال، کتاب سال شیدا، دوفصلنامه‌ پژوهشی مهرگانی و فصلنامه‌ تخصصی زنگار بوده است و با دیگر نشریه‌های تخصصی یا پژوهشی حوزه‌ موسیقی و موسیقی‌شناسی همچون هنر موسیقی، گزارش موسیقی و فصلنامه‌ ماهور همکاری مستمر دارد.

از او تاکنون کتابی با عنوان «درس‌گفتارهای نقد موسیقی» منتشر شده است که درس‌نامه‌ یک ترم تدریس در «کارگاه آشنایی با نقد موسیقی» در سال ۱۳۹۱-۱۳۹۲ است.

وی همچنین داور یا عضو کمیته‌ علمی رویدادها یا رقابت‌های متعددی مانند «جشنواره‌ وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های موسیقی ایران» (سه دوره)، «کتاب سال خانه‌ موسیقی» (دو دوره)، جشنواره‌ بین‌المللی موسیقی شیراز (اپوس ۲ بتهوون)، بیست و هفتمین جشنواره‌ ملی کتاب سال دانشجویی، سی و ششمین جشنواره‌ موسیقی فجر بوده است.

عمده حوزه‌های مطالعاتی و کار فکری صداقت‌کیش را نقد موسیقی و فلسفه‌ نقد معاصر، نظریه‌ موسیقی، تجزیه ‌و تحلیل موسیقی با گرایش به موسیقی کلاسیک ایرانی معاصر (سده‌ ۱۴ خورشیدی) و موسیقی کلاسیک آوانگارد غربی (سده‌ ۲۰-۲۱ میلادی) و مسائل فرهنگی-اجتماعی-تاریخی پیوسته با آنها تشکیل می‌دهد.